Dankbaarheid: een radicale manier van leven

Dankbaarheid ontwikkelen, oefenen en volhouden is een radicale manier van leven omdat het ingaat tegen krachten in en buiten ons, die ons de grote leugen willen laten geloven dat we steeds meer nodig hebben om gelukkig te kunnen zijn.

foto door Joy Eli Defaria

Een manier die ons leven zeker zal veranderen, is ons over te geven aan de kracht van dankbaarheid. Ik bedoel niet de dankbaarheid van de dankjewel-briefjes en goede manieren. Niet dankbaarheid als reactie op iets of iemand; niet dankbaarheid die voortkomt uit een gevoel van verplichting of iets terugverlangen. Dat soort ’uitwisselings’-dankbaarheid – ook al is die prachtig en is dit wat we hebben geleerd – hangt vaak sterk af van bepaalde voorwaarden, van toevalligheden en is van korte duur. En het voelt zelden als genoeg. De roos verwelkt, woorden verdwijnen. Het moment gaat voorbij en we blijven vaak zitten met een gevoel van gemis.

We kunnen dit vergelijken met  een dankbaarheid die ieder moment vult en blijvend is; dankbaarheid die aan alles voorafgaat en alles doordringt. Het is niet een dankbaarheid die voortvloeit uit ‘er is me iets goeds overkomen,’ of ‘ik heb gekregen wat ik wilde’. Het is dankbaarheid die voortvloeit uit ‘ik ben vandaag weer wakker geworden’  en ‘ik was al dankbaar toen ik deze kamer binnenkwam.’ Het is een radicale dankbaarheid met een houding van ‘wat er ook gebeurt, er is nog steeds iets waar ik dankbaar voor kan zijn.’

Dit soort dankbaarheid vraagt van ons ons leven te ervaren als een oefening in dankbaar zijn en ‘heel’  voelen. Het moedigt ons aan kwetsbaar, respectvol, edelmoedig te leven en onszelf te durven zijn. Op deze manier kunnen we leren te leven niet alleen in maar vanuit dankbaarheid, vanuit die diepe bron van welzijn die  nooit opdroogt. Van daaruit kost het ons geen moeite vanuit ons hart, vol dankbaarheid te geven, te ontvangen en te vragen wat nodig is. Vanzelfsprekend hunkeren we allemaal naar de rust, de veerkracht en de vreugde die ontstaan wanneer we vaker dankbaar zijn. Soms kunnen we dit proeven en het bezorgt ons heerlijke momenten. Maar langere tijd  dankbaar zijn is niet bepaald gemakkelijk. Als dat wel zo was, zouden we dit waarschijnlijk al doen.

Dankbaarheid in moeilijke tijden

foto door Huy Phan

Het is mijn grootste wens – en een van de speerpunten van de missie van onze organisatie – dat we leren het leven en de geschenken die we al hebben nog meer te waarderen. Dat het niet nodig is dat we datgene waar we van houden eerst verliezen of bijna verliezen en dan pas weten hoe ontzettend veel het waard is en het waarderen.

Is het niet zo dat we pas merken hoe belangrijk dingen zijn wanneer ze verdwijnen of we ze kwijtraken? Denk maar eens aan een langdurige stroomonderbreking, aan droogte, een gebroken arm, een ziekte, of een geliefde. Als er weer stroom is, als het regent, een arm genezen is, je hersteld bent van ziekte of de geliefde weer terug is, dan beseffen we zo sterk welke zegeningen dit zijn, dat onze dankbaarheid geen grenzen kent. Vaak neemt onze dankbaarheid na korte tijd weer af. Hoe kunnen we leren om niets –  en dan ook echt niets – als vanzelfsprekend te beschouwen? Waarom stellen we het uit ons dankbaar te voelen totdat de omstandigheden helemaal precies goed zijn? Waarom gaan we gedachteloos voorbij aan alles waar we mee gezegend zijn? Het is goed ons te realiseren dat ‘precies goede momenten’ om dankbaar te zijn soms te laat komen.

Dankbaar leven helpt ons nooit te vergeten dat we het grootste verschil in de wereld maken wanneer we verbonden blijven met datgene wat we koesteren, wat we willen beschermen en wat er voor ons echt toe doet.

Het is overbodig te zeggen dat we in een tijd leven waarin het een uitdaging kan zijn je dankbaar te voelen. In het huidige politieke klimaat en door de manier waarop er met het milieu wordt omgegaan, voelen velen van ons verdriet, woede, pijn, machteloosheid en ontgoocheling omwille van onze samenleving en onze planeet.

Maar niet dankbaar zijn voor alles wat onze dankbaarheid verdient, helpt niets en niemand. Je bent geen dwaze optimist wanneer je dankbaar bent. Het betekent niet dat je je kop in het zand steekt. Feitelijk betekent het dat je onder ogen durft te zien dat verwondering en lijden zij aan zij staan, net als rampspoed en schoonheid. Dankbaar leven helpt ons nooit te vergeten dat we het grootste verschil in de wereld maken door verbonden te blijven met datgene wat we koesteren, wat we willen beschermen en wat er voor ons echt toe doet.

We kunnen het ons niet langer permitteren de noodkreten van onze wereld te negeren. Mensen en gemeenschappen roepen luidkeels om meer liefde, compassie en betrokkenheid. De noden van ons eigen hart dwingen ons ons open te stellen en verbinding te zoeken. Dit is de reden dat dankbaar leven voor zoveel mensen veelbelovend is – het biedt een direct en begaanbaar pad om onze relatie met het leven te veranderen en zo bij te dragen aan de verandering van onze wereld.

Gebaseerd op: Kristi Nelson, Gratitude: A Radical Approach to Life

Vertaling: Annemarie Verschoor – ten Dam